NURAN ERKUL – Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, jeopolitik gerilimlerin tırmanmaması halinde bu yıl küresel petrol ve gaz piyasalarında fiyatların makul seyretmesini beklediğini belirterek, “Özellikle Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için aslında iyi bir yıl olabilir çünkü petrol ve doğal gazda yeteri kadar üretim var. Talep de o kadar güçlü değil.” dedi.
Birol, İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu (WEF) sırasında, AA muhabirinin dünya enerji piyasalarındaki gelişmelere ilişkin sorularını yanıtladı.
Kızıldeniz’de yaşanan gerilimin şu an itibarıyla petrol fiyatlarına ciddi sayılabilecek bir etkisi olmadığını aktaran Birol, “Mevcut durum büyümezse ve özellikle büyük petrol üreticisi ülkelerden bir veya birkaçı bu duruma direkt olarak dahil olmazsa fiyatlarda çok büyük bir yükselme beklemiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Birol, petrol piyasalarında bu yılın normal şartlarda rahat geçmesini öngördüğünü dile getirerek, ABD, Kanada ve Brezilya başta olmak üzere bu ülkelerden yüklü miktarda yeni üretim geldiğini söyledi.
Çin’de talebin yavaşlaması ve elektrikli araçların sayısının artmasıyla küresel petrol tüketimindeki büyümenin biraz zayıflayacağını anlatan Birol, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu açıdan normalde petrol piyasalarında makul bir fiyat seyri bekliyorum ama jeopolitik gelişmeler bunu değiştirebilir. Şu an duruma baktığımızda, İran olaya dolaylı olarak müdahil durumda. Umarım daha büyük bir eskalasyon olmadan durum kontrol altına alınır. Jeopolitik gerilimler tırmanmazsa, enerji piyasalarında rahat bir yıl bekliyorum. Özellikle Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkeler için aslında iyi bir yıl olabilir çünkü petrol ve doğal gazda yeteri kadar üretim var. Talep de o kadar güçlü değil, bu bakımdan fiyatların makul seviyede seyredeceğini düşünüyorum. Fiyatlar makul seviyede seyrederse, bunun enflasyon üzerinde aşağı yönlü etki yapabileceğini düşünüyorum. Bu da yine bizim gibi ülkeler için iyi bir haber. Ancak, her zaman olduğu gibi, jeopolitik gelişmeler olmazsa. Çünkü arz-talep dengesine baktığımızda, fiyatlar için rahat bir yıl olacağını öngörüyorum.”
“Türkiye’nin cari açığını azaltması için olumlu bir gelişme”
Birol, Türkiye’nin tükettiği petrol ve gazın büyük bir kısmını ithal ettiğini anımsatarak, “Bu da bizim için en önemli baş ağrılarından birisi. Jeopolitik gerilimler olmazsa, petrol ve doğal gaz fiyatlarının makul seyretmesi Türkiye’nin cari açığını düşündüğümüzde oldukça güzel bir durum.” dedi.
Türkiye’nin yenilenebilir enerjideki yüksek potansiyeline de dikkat çeken Birol, bu konuda çok ciddi adımlar atıldığını ancak hala potansiyelin küçük bir kısmının kullanıldığını söyledi.
Birol, sözlerini şöyle tamamladı:
“Dünyada temiz enerjideki büyüme çok güçlü. 2023’te temiz enerjideki büyüme yüzde 50’ye yaklaştı. Tarihi bir rekor oldu. 510 gigavattan fazla temiz enerji kapasitesi eklendi geçen yıl özellikle Çin’den, ama aynı zamanda Hindistan, Brezilya ve Avrupa’dan da geldi bu kapasite artışı. Türkiye de bu konuda çok ciddi adımlar attı, rüzgar, güneş ve hidroelektrikte ve şu anda yenilenebilir enerjide dünyada önde gelen ülkelerden biri. Ancak büyük bir potansiyelimiz var, yenilenebilir enerjiden daha fazla üretim sağlama ve yenilenebilir enerji ekipmanı imal edip çevredeki ülkelere satma konusunda. Bu alanda Türkiye ciddi bir rol oynayabilir.”
